ur. 1952
Pseud.: Makar Ganuszkin; Oskar Schlovka; Paweł Darchuczy.
Prozaik, felietonista, krytyk literacki, scenarzysta, dramatopisarz.
BIOGRAM
Urodzony 10 sierpnia 1952 w Wiśle; syn Władysława Pilcha, inżyniera górnictwa, i Wandy z Czyżów, farmaceutki. Dzieciństwo spędził w Wiśle; w 1962 przeniósł się z rodzicami do Krakowa. Od 1966 uczęszczał do tamtejszego IX Liceum Ogólnokształcącego. Debiutował w 1969 na łamach pisma „Na przełaj”, ogłaszając w ramach rubryki Klub Młodych Autorów utwór prozą pt. Pejzaż dwudziestowieczny (nr 29), później publikował na łamach tego pisma także inne fragmenty prozy oraz wiersze. Utwory poetyckie drukował też w 1970-72 w tygodniku „Życie Literackie”. Po zdaniu matury w 1971 rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ). Magisterium uzyskał w 1976 i podjął pracę jako asystent w Instytucie Filologii Polskiej UJ. W tymże roku zamieścił w miesięczniku „Poezja” (nr 3) pierwszą rozprawę naukową pt. Między utworem a antyutworem. (Interpretacja zbioru wierszy Jacka Trznadla pt. „Rana”). Równocześnie rozpoczął działalność krytycznoliteracką, publikując liczne recenzje na łamach „Życia Literackiego” (1975-81), „Studenta” (1976-81) i „Echa Krakowa” (1979-81; tu stały felieton literacki pt. Co masz na półce?). W tym czasie napisał też powieść pt. Masy upalnego powietrza, która nie została przyjęta do druku. W latach osiemdziesiątych publikował recenzje i fragmenty prozy na łamach prasy wydawanej poza cenzurą: „Arki” (1984-86; tu pod pseud.: Paweł Darchuczy, Makar Ganuszkin, Oskar Schlovka), „Bez dekretu” (1987-89), „Brulionu” (1987, 1989), „Kultury Niezależnej” (1987) i „Pulsu” ([t. 3] 1987). Był współzałożycielem, redaktorem i felietonistą niezależnego pisma czytanego „NaGłos”. Po odejściu w 1985 z UJ podejmował różne zajęcia zarobkowe, m.in. pracował przez pewien okres w Galerii Autorskiej Andrzeja Mleczki. Jednocześnie zaczął rozwijać twórczość prozatorską i – otrzymawszy w 1989 nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie za zbiór opowiadań Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej – jej się tylko poświęcił. W 1989-99 był członkiem zespołu redakcyjnego „Tygodnika Powszechnego”, w którym zamieszczał cotygodniowy felieton na ostatniej stronie (do 1998 bez tytułu, w 1998 pt. Bezpowrotnie utracona leworęczność, następnie Notatki na prześcieradle) oraz recenzje polskiej i obcej prozy. Na początku lat dziewięćdziesiątych był na kilkumiesięcznym stypendium amerykańskim International Writing Program na University of Iowa. W 1992-2001 sporadycznie ogłaszał fragmenty prozy w „Gazecie Wyborczej”. W połowie lat dziewięćdziesiątych zaczął także pisać scenariusze filmów telewizyjnych. Po zakończeniu w 1999 współpracy z „Tygodnikiem Powszechnym” opublikował kilka felietonów w magazynie erotycznym „Hustler”, a następnie został felietonistą tygodnika „Polityka” (był także dwukrotnie w 2001 i 2003 moderatorem konkursów literackich dla czytelników). Równocześnie w 1999 przeprowadził się do Warszawy. W 2006 przeniósł swój stały felieton na łamy „Dziennika” (od 2008 w dodatku „Kultura”), a w 2010 do tygodnika „Przekrój”, nadając mu formę i tytuł Dziennik, w 2012 pt. Drugi dziennik zaczął go publikować w „Tygodniku Powszechnym”. Otrzymał m.in. Nagrodę Literacką Nike za powieść Pod Mocnym Aniołem (2001), nagrodę Kościoła Luterańskiego na Górnym Śląsku – Śląski Szmaragd, złotą statuetkę „Źródła Wisły”, przyznawaną przez władze m. Wisły (2006), laur Złotej Cieszynianki, przyznany przez Związek Komunalny Ziemi Cieszyńskiej (2008).
Ma córkę Magdalenę (zamężna Bielska). Mieszka w Warszawie.
TWÓRCZOŚĆ
- Problemy metodologiczne badania życia literackiego okresu konspiracji w czasie II wojny światowej. Sesja naukowa nt. społeczne uwarunkowania instytucjonalne życia literackiego, Olsztyn, listopad 1977. Olsztyn: WSP 1977, 16 s.
- Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej. [Opowiadania]. London: Puls 1988, 90 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1999; [wyd. 3] Kr.: WL 2003, tamże 2009.
- Spis cudzołożnic. Proza podróżna. [Powieść]. London: Puls 1993, 153 s. Proza i Eseistyka. Wyd. nast.: wyd. 2 Gdańsk: Atext; Marabut 1996. Piórko; Kr.: WL 2002, tamże 2009.
- Rozpacz z powodu utraty furmanki. [Felietony]. [Wstęp:] S. Barańczak. Kr.: Znak 1994, 219 s. Wyd. nast. Kr.: WL 2003.
- Inne rozkosze. [Powieść]. Pozn.: a5 1995, 122 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Kr.: a5 2000, wyd. 3 tamże 2004; Wwa: Wielka Litera 2012. Por. poz. 11.
- Bar Atlantic. Scenariusz 2 odcinków serialu telewizyjnego. Reż.: J. Majewski. TVP 1996.
- Monolog z lisiej jamy. [Opowiadanie]. Kr.: Universitas 1996, 47 s.
- Tezy o głupocie, piciu i umieraniu. [Felietony]. Londyn: Puls 1997, 231 s. Proza i eseistyka. Wyd. nast.: Kr.: WL 2003, tamże 2009.
- Tysiąc spokojnych miast. [Powieść]. Londyn: Puls 1997, 182 s. Wyd. nast.: Kr.: WL 2002, tamże 2009.
- Bezpowrotnie utracona leworęczność. [Felietony]. Kr.: WL 1998, 245 s. Wyd. nast. tamże: 2007, 2008, 2011.
- Inne rozkosze. [Utwór dramatyczny; współaut.:] R. Zioło. Praprem.: tv: Reż.: R. Zioło. TVP 1998; teatr.: Reż.: K. Deszcz. Wyst. Czeski Cieszyn, Scena Pol. 2005. Por. poz. 5.
- Opowieści wigilijne. [Autorzy:] ..., O. Tokarczuk, A. Stasiuk. Wałbrzych: Ruta; Wołowiec: Czarne 2000, 59 s.
- Pod Mocnym Aniołem. [Powieść]. Kr.: WL 2000, 263 s. Wyd. nast. tamże: 2002, 2003, dodruk 2004; wyd. 3 Wwa: Świat Książki - Weltbild Polska 2012.
- Żółty szalik. Scenariusz filmu telewizyjnego z serii „Święta polskie”. Reż.: J. Morgenstern. TVP 2000.
- Upadek człowieka pod Dworcem Centralnym. [Felietony]. Kr.: WL 2002, 275 s. Wyd. nast. tamże 2009.
- Miasto utrapienia. [Powieść]. Wwa: Świat Książki 2004, 350 s. Nowa Proza Pol.
- Narty Ojca Świętego. [Utwór dramatyczny]. Wwa: Świat Książki 2004, 164 s. Praprem.: Reż.: P. Cieplak. Wwa, T. Nar. 2004, toż TVP 2007.
- Akt 2. [Album fotograficzny]. Fot.: W. Wantuch. Tekst … Olszanica: Bosz 2006, 127 s. Art. Wyd. 2 tamże 2010.
- Miłość w przejściu podziemnym. Scenariusz filmu telewizyjnego z cyklu „Święta polskie”. Reż.: J. Majewski. TVP 2006.
- Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści. Wwa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2006, 298 s. Nowa Proza Pol.
- Pociąg do życia wiecznego. [Felietony]. Wwa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2007, 318 s.
- [Tekst w:] S. Sobolewski: Malarstwo. 13 bram13 tore13 gates. [Katalog wystawy]. [Przekł. ang.:] G. Bickel, B. Ulrich. [Przekł. niem.] M. Dumont. Zakopane: Miej. Galeria Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego [2007], 16 s.
- Marsz Polonia. [Powieść]. Wwa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2008, 189 s. Nowa Proza Pol.
- Sobowtór zięcia Tołstoja; Trup ze złożonymi skrzydłami. [Opowiadania]. Wwa: Świat Książki 2010, 71 + 60 s. Zob. poz. 20.
- Dziennik. Wwa: Wielka Litera 2012, 463 s. Czytelnia Pol. Por. poz. 27.
- Wiele demonów. [Powieść]. Wwa: Wielka Litera 2013, 478 s.
- Drugi dziennik. 21 czerwca 2012-20 czerwca 2013. Kr.: WL 2014, 218 s. Por. poz.
Praca redakcyjna
- Pisz do Pilcha. Opowiadań współczesnych trzydzieści i trzy. Wstęp [i wybór] ... Warszawa: Świat Książki 2005, 268 s.
OPRACOWANIA (wybór)
- Ank. 2010. - Autor o sobie: Zalety warszawskich wad. Oprac. K. Jabłońska. „Więź” 2006 nr 4
- Wywiady: Duch, czyli trzewia. Rozm. M. Stala. „NaGłos” 1996 nr 23; Literatura wysokoprocentowa. Rozm. M. Baran. „Czas Kult.” 1996 nr 1; Szósty palec protestanta. Rozm. Z. Baran. „Rzeczpospolita” 1996 nr 109, przedr. w: Z. Baran: Apokalipsa i nadzieja. Kr. 2000; Szyderstwo jest we mnie. Rozm. K. Karwat. „Śląsk” 1996 nr 7; O drodze do duszy i innych historiach. Rozm. K. Janowska. „Polityka” 1999 nr 3; Pisze się z pychy. Rozm. K. Kubisiowska. „Rzeczpospolita” 1999 nr 55; Środek jest tam, gdzie ty. Rozm. M. Cichy. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 225; Zgubny temat. Rozm. K. Kubisiowska. „Rzeczpospolita” 2000 nr 261 [dot.: Pod Mocnym Aniołem]; Moja pora roku. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 63; Sprawy świata są proste. Rozm. K. Masłoń. „Rzeczpospolita” 2002 nr 227; W środę, o piętnastej. Rozm. B.N. Łopieńska. „Res Publica Nowa” 2002 nr 7; Każdy może znaleźć miejsce. Rozm. W. Bereś. „Gaz. Wybor.” 2003 nr 108; Ja nie chcę truć krytyków. Rozm. B. Klicka. „Studium” 2004 nr 4/5; Pulp Dante. Rozm. J. Gondowicz. „Nowe Książ.” 2004 nr 2; Synek z Wisły. Rozm.: A. Dziewit i A. Drotkiewicz. „Lampa” 2004 nr 9; Upajająca przyjemność opowiadania. Rozm. K. Masłoń. „Rzeczpospolita” 2004 nr 14, przedr. w: K. Masłoń: Miłość nie jest nam dana. Wwa 2005 [dot.: Miasto utrapienia; Narty Ojca Świętego]; Dar niesprawiedliwego spojrzenia. Rozm. A. Franaszek. „Tyg. Powsz.” 2006 nr 51; Lekką ręką ducha nie dotkniesz. Rozm. M. Radziwon. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 226 [dot.: Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści]; Samobójstwo – ubezpieczenie na życie. Rozm.: K. Janowska, P. Mucharski. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 59; Jerzy Pilch – rozmowa. Rozm. D. Łukaszewski. „Morele i Grejpfruty” 2008 nr 4; Nasi grają z Polską. Rozm. J. Sobolewska. „Dziennik” 2008 nr 70 [dot.: Marsz Polonia]; Wieża Babel kontra Arka Noego. Rozm. H. Pomorski. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 132 dod. „Wysokie Obcasy” nr 22 [dot.: Marsz Polonia]; Wyjmuję rewolwer. Rozm. A. Wolny-Hamkało. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 88 [dot.: Marsz Polonia]; Z największą uciechą wracam do Alcybiadesa. J.P. o ulubionych lekturach z dzieciństwa. Rozm. J. Sobolewska. „Dziennik” 2008 nr 204; Ewangelicki stan ducha. J.P. o religijnych źródłach własnej twórczości oraz niechęci wobec „Kaczorów”. Rozm. C. Michalski. „Dziennik” 2009 nr 97 nr 17 dod. „Europa”; Erotyczna ochota na trzecią osobę. Rozm.: J. Borowczyk, M. Larek. „Czas. Kult.” 2009 nr 4; Przed potworem nie ma ucieczki. Rozm. W. Szacki. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 59 dod. „Wysokie Obcasy” nr z 11 III; Dziennik podbojów. Rozm. K. Janowska. „Przekrój” 2011 nr 4; Dowód na istnienie Boga. Rozm. M. Strzelecka. „Wprost” 2012 nr 17 [dot.m.in.: Wiele demonów]; Inna para butów. Rozm. P. Bratkowski. „Newsweek Polska” 2012 nr 19; J.P. poczucie humoru ma duże. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 299; Powiesiłbym Gielniaka. Rozm. T. Nyczek. W: T. Nyczek: Po co jest sztuka? Rozmowy z pisarzami. Kr. 2012; Demony J.P. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 138; Dowód na istnienie Boga. Rozm. M. Strzelecka. „Wprost” 2013 nr 17/18 [dot. m.in.: Wiele demonów]; Góra zawsze rodzi mysz. Rozm. M. Mikołajczuk. „Notes Wydawn.” 2013 nr 5; Jestem stary, ale wciąż są starsi ode mnie. Rozm. A. Dudek. „Dz. Pol.” 2013 nr 115 dod. „Kraków” [dot. m.in.: Wiele demonów]; Liczę na życie wieczne. „Twój Styl” 2013 nr 7; Myśl, że czujesz się dobrze. Rozm. K. Kubisiowska. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 17/18 [dot. m.in.: Wiele demonów]; Trumna nie mieści się w drzwiach. Rozm. J. Sobolewska. „Polityka” 2013 nr z 23 IV [dot. m.in.: Wiele demonów].
Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej
- J. BŁOŃSKI: Śmieszne nic, groźne nic. „Puls”, Londyn 1989 nr 42/43
- A.-C. CARLS. „World Literature Today”, Norman, Oklahoma 1989 nr 4
- M. LUBELSKA: Podpolje encor. “Kult. Niezal.”* 1989 nr 52
- A. NASIŁOWSKA: Duch ciężkich czasów. „Res Publica” 1989 nr 3
- M. STALA: Pokątna apokalipsa. „Tyg. Powsz.” 1989 nr 7, przedr. w tegoż: Przeszukiwanie czasu. Kr. 2004
- D. PAWELEC: Notatnik filologa. „bruLion” 1990 nr 13
- H. WUJEK. „Orzeł Biały”, Londyn 1989 nr 1439 [1430]
- R. REGULSKI: Pod azjatycką trawą. „Czas Kult.” 1990 nr 15.
Powrót na górę↑
Spis cudzołożnic
- J. BŁOŃSKI: Sztuka gadania. „Tyg. Powsz.” 1993 nr 21, przedr. w tegoż: Wszystko co literackie. Kr. 2001
- M. CZUBAJ: Fatalny Gucio i jego panie. J.P. między koniakiem a biblioteką. „Gaz. Wybor.” 1993 nr 115 dod. „Gaz. o Książ.” nr 5
- P. GRUSZCZYŃSKI: Erotyczna lustracja. „Res Publica Nowa” 1993 nr 6
- P. HUELLE: Wystarczy być epikiem. „Gaz. Wybor.” 1993 nr 140
- A. LIBERA: O czym pisze J.P.? „Kultura”, Paryż 1993 nr 7/8
- A. OSIECKA: Zmęczenie śmiechem. „ Życie Warsz.” 1993 nr z IV dod. „Ex Libris”, przedr. w tejże: Czytadła. Gawędy o lekturach. Wwa 2010
- B. SHALLCROSS: Jadąc do Powsina i chodząc po Krakowie. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 1993 nr z 21 X dod. „Prz. Pol.”
- J. SZAKET: Podróżny P. „FA-art” 1993 nr 2/3
- M. URBANOWSKI: Gustaw w klozecie. „Dodatek” 1993 nr 1, przedr. w szkicu Dwa razy o prozie J.P. w tegoż: Dezerterzy i żołnierze. Kr. 2007
- A. WARZECHA: Wędrówka po nocnym Krakowie. „Rzeczpospolita” 1993 nr 148
- G. GOMORI. „World Literature Today”, Norman, OK 1994 nr 1
- B. KANIEWSKA: Ja, Gustaw. „Kresy” 1994 nr 18
- P. KOWALSKI: Sutener Kołakowskim podszyty. „Odra” 1994 nr 4
- P. ŚLIWIŃSKI: Lekkość, znojność, przemijanie. „Czas Kult.” 1996 nr 1 [dot. też.: Inne rozkosze].
Powrót na górę↑
Rozpacz z powodu utraty furmanki
- J. ZYCHOWICZ: Dole i niedole trefnisia. „Wiad. Kult.” 1996 nr 18.
Powrót na górę↑
Inne rozkosze
- A. FRYZ-WIĘCEK: Poland dobrostanu. „Rzeczpospolita” 1995 nr 2
- D. NOWACKI: Kryterium wdzięku. „Kresy” 1995 nr 23
- A. BAGŁAJEWSKI: Przygoda Kohoutka niedojrzałego. „Nowe Książ.” 1996 nr 2
- J. BŁOŃSKI: Kohoutek jako taki. „Tyg. Powsz.” 1996 nr 10
- W. BONOWICZ: Jak zjeść to danko? „Nowy Nurt” 1996 nr 3
- G. BORKOWSKA: Donżuan jest zaręczony. „Res Publica Nowa” 1996 nr 6
- P. CZAPLIŃSKI: Nieznośna lekkość literatury. „Życie Warsz.” 1996 nr 57 dod. „Ex Libris” nr 92
- A. FRANASZEK: Inne rozkosze, czyli Paweł K. „Rzeczpospolita” 1996 nr 11
- J. GONDOWICZ: Portret rodzinny z flamą. „Tyg. Powsz.” 1996 nr 10
- M. JENTYS: Historia o niecnocie Kohoutku... „Twórczość” 1996 nr 7
- K. MYSZKOWSKI: Kochanica Kohoutka. „Kwart. Artyst.” 1996 nr 1
- F. NETZ: Bezpostaciowiec kulisty. „Śląsk” 1996 nr 7
- M. RATAJCZAK: Kohoutek rozdarty. „Odra” 1996 nr 6
- P. ŚLIWIŃSKI: Lekkość, znojność, przemijanie. „Czas Kult.” 1996 nr 1 [dot. też.: Spis cudzołożnic]
- P. CZAPLIŃSKI, P. ŚLIWIŃSKI: Apokaliptyczna randka. O powieści J.P. „Inne rozkosze”. W tychże: Kontrapunkt. Pozn. 1999
- B. NALEPA: O składni i stylu powieści J.P. „Inne rozkosze”. „Pozn. Stud. Polonist. Ser. Językozn.” 2000 t. 7
- A. KOPACKI: Ani chybi, inne rozkosze. „Lit. na Świecie” 2001 nr 4 [dot. przekł. niem.: Andere Lüste]
- T. MIZERKIEWICZ: Znaczący brak stylizacji mitycznej – „Inne rozkosze” J.P. W tegoż: Stylizacje mityczne w prozie polskiej po 1968 roku. Pozn. 2001
- B. BUDZYŃSKI. „Review of Contemporary Fiction”, Champaign, IL 2002 nr 3
- N. SCHURER. „World Literature Today”, Norman, OK 2003 nr 1 – J. BEINEK. „Slavic & East European Journal”, Tucson, AZ 2009 nr 3.
Powrót na górę↑
Monolog z lisiej jamy
- D. NOWACKI: Obsuwa. „FA-art” 1996 nr 2
- P. ŚLIWIŃSKI: Pić i być. „Nowe Książ.” 1996 nr 7
- A. OSIECKA: Jama w jamie. „Życie Warsz.” 1996 dod. „Ex Libris” nr 96, przedr. w tejże: Czytadła. Gawędy o lekturach. Wwa 2010
- M. JENTYS: Kac „lisia jama”. „Sycyna” 1997 nr 14, przedr. pt. Antybohaterowie J.P. Deliryk z lisiej jamy w tejże: Nić Ariadny. Tor. 2005.
Powrót na górę↑
Tezy o głupocie, piciu i umieraniu
- Sz. HOŁOWNIA: Drugi wymiar. „Gaz. Wybor.” 1997 nr 210
- M. STALA: Tezy o bezkształcie, rozpaczy i współczuciu. „Tyg. Powsz.” 1997 nr 34, przedr. w tegoż: Przeszukiwanie czasu. Kr. 2004
- M. MIZURO: Nieznosna lekkość P. „Odra” 1998 nr 10 [dot. też: Tysiąc spokojnych miast]
- Ł. TOMCZYK: Repetytorium. „Opcje” 1998 nr 1.
Powrót na górę↑
Tysiąc spokojnych miast
- Z. MENTZEL: Nie zabijać Gomułki? „Tyg. Powsz.” 1997 nr 50
- A. NASIŁOWSKA: Powieść retoryczna. Nowa książka J.P. „Tyg. Powsz.” 1997 nr 51/52
- M. CIEŚLIK: Zabić Pierwszego. „Polityka” 1998 nr 5
- P. CZAPLIŃSKI: Kim pan jest, panie Trąba? „Gaz. Wybor.” 1998 nr 16, przedr. pt. J.P. groteska nostalgiczna w tegoż: Wzniosłe tęsknoty. Kr. 2001
- A. FRANASZEK: Sen o wódce i śmierci. „Rzeczpospolita” 1998 nr 50
- A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA: Czeska książka. „Res Publica Nowa” 1998 nr 5
- P. MARECKI: J.P. „akademickie gadanie”, czyli „tereferekuku do Gomułki z łuku”. „Dekada Lit.” 1998 nr 4
- M. MIZURO: Nieznośna lekkość P. „Odra” 1998 nr 10 [dot. też: Tezy o głupocie, piciu i umieraniu]
- D. NOWACKI: Innych rozkoszy nie będzie? „FA-art” 1998 nr 1/2
- J. STRĘKOWSKI: Tysiąc jeden drobiazgów. „Nowe Książ.” 1998 nr 4
- K. UNIŁOWSKI: Baju Baj ... „Kresy” 1998 nr 2, przedr. w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kr. 2002
- J. WINIARSKI: Podziw i niedosyt. „Mag. Lit.” 1998 nr 1
- K. KARWAT: Jak zabić Gomułkę? „Śląsk“ 1999 nr 7
- M. BURY: Proza mocna jak spirytus. „Akant” 2002 nr 8
- S. BOSS. „Sarmatian Review”, Houston 2011 nr 2
- Rec. teatr. wyst. Zielona Góra, T. im. L. Kruczkowskiego: A. BUCK: Dzieje spektaklu istotnego. „Pro Libris” 2010 nr 2/3.
Powrót na górę↑
Bezpowrotnie utracona leworęczność
- P. GŁOWACKI: Wina P. „Gaz. Wybor.” 1998 nr 293
- G. FILIP: Kraków-Wisła. „Nowe Książ.” 1999 nr 2
- J. JARZĘBSKI: Walka felietonu z prozą. „Tyg. Powsz.” 1999 nr 3
- K. NADANA: Poezja cotygodniowa. „Res Publica Nowa” 1999 nr 3
- M. ORSKI: Pierwotna siła felietonu. „Prz. Powsz.” 1999 nr 3
- R. OSTASZEWSKI: P. świat równoległy. „Dekada Lit.” 1999 nr 7/8
- M. LENGREN: „Jest pięknie, ale znikąd ocalenia”. „Twórczość” 2000 nr 1
- E. FILIPCZUK: „Bezpowrotnie utracona leworęczność” J.P. jako przedmiot badań stylistycznych; Dlaczego narratorowi „Bezpowrotnie utraconej leworęczności” J.P. trzęsą się ręce. „Acta Univ. Wratisl. Pr. Lit.” 2001 nr 39; 2002 nr 40
- J. MAREK: Przerażający komizm rozpaczy. „Świat i Sł.” 2003 nr 1
- K. PRZEBINDA: Między snami. Elementy biblioteki-sennika w książce „Bezpowrotnie utracona leworęczność” J.P. „Ann. Acad. Pedagogicae Crac. Stud. Historicolitteraria” 2004 [nr] 4.
Powrót na górę↑
Opowieści wigilijne
- M. MIZURO: Karp z proszku. „FA-art” 2000 nr 3/4.
Powrót na górę↑
Pod Mocnym Aniołem
- K. MASŁOŃ: Kwestie-bestie. „Rzeczpospolita” 2000 nr 244
- D. NOWACKI: Ani do śmiechu, ani do łez. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 249
- T. NYCZEK: Jakie picie, takie życie. „Polityka” 2000 nr 48
- R. OSTASZEWSKI: 260 stabilizujących stron. „Dekada Lit.” 2000 nr 12
- K. UNIŁOWSKI: Dzieje pewnego zawodu. „FA-art” 2000 nr 4
- J. WAKAR: Prawdziwa noc duszy. „Życie” 2000 nr 251
- M. ZALESKI: I tak dalej. „Res Publica Nowa” 2000 nr 12
- A. GŁOWACKA: W nałogu pisania. „Opcje” 2001 nr 2
- J. GONDOWICZ: Róg byka. „Nowe Książ.” 2001 nr 1
- J. JARZĘBSKI: Mocny Anioł i Słaba Płeć; A. NASIŁOWSKA: Don Juan Tristanem podszyty. „Tyg. Powsz.” 2001 nr 13
- I. KANTOROWSKI: Żeby pić, nie trzeba mocnej głowy, trzeba mocnego anioła. „Akant” 2001 nr 10
- M. LECIŃSKI: Alkoholizm jest wzniosły? „Fraza” 2001 nr 1/2
- K. MASŁOŃ: Strzały na oślep. „Rzeczpospolita” 2001 nr 246 [dot. przyznania Nagrody Lit. Nike]
- M. MAZUREK: W poszukiwaniu tematu. „Życie” 2001 nr 3
- M. MIZURO: Pijana prawda. „Odra” 2001 nr 12 – M. ORSKI: Między „czakrami”; J. WOJEWODA: Ocalony? „Arkusz” 2001 nr 3
- J. SZUREK: Pijacka teodycea – o zwycięzcy Literackiej Nagrody „Nike”, najnowszej powieści J.P. „Pod Mocnym Aniołem”. „Warsztaty Polonist.” 2001 nr 4
- M. WITKOWSKI: Na co Pilchowi Pilch. „Kresy” 2001 nr 3
- M. LENGREN: Wielbiciel depresji, budowniczy autodestrukcji. „Twórczość” 2002 nr 5/6
- B. NALEPA: Kilka uwag o kształcie stylistyczno-składniowym powieści J.P. „Pod Mocnym Aniołem”. „Pozn. Stud. Polonist. Ser. Językozn.” 2002 t. 9
- A. REJTER: Funkcje powtórzeń w powieści „Pod Mocnym Aniołem” J.P. „Por. Jęz.” 2002 z. 10
- A. ŻYWIOŁEK: Apokalipsa według J.P. „Kresy” 2003 nr 2/3
- Sz. TWARDOCH: Przełamując uprzedzenia. „Opcje” 2004 nr 4
- M. JENTYS: Antybohaterowie J.P. Deliryk spod Mocnego Anioła. W tejże: Nić Ariadny. Tor. 2005
- K. PRZEBINDA-NIEMCZYK: „Moje sobie przywłaszczone życie” – elementy autobiografizmu w prozie J.P. (Na postawie powieści „Pod Mocnym Aniołem”). „Ann. Acad. Pedagogicae Crac. Stud. Historicolitteraria” 2006 [nr] 6
- Rec. teatr.: wyst. Wwa, T. Polonia: A. CZAJKOWSKA: Każdy ma takiego demona, na jakiego zasłużył; M. JANUSZ: O ludzkim zmaganiu; Sz. SPICHALSKI: ,,Ja do nieba nie chcę wcale!” Powst. 2012 [on-line] [dostęp 19 czerwca 2013]. Dostępny w Internecie:
Powrót na górę↑
Upadek człowieka pod Dworcem Centralnym
- M. CIEŚLIK: Wspólni znajomi. „Gaz. Wybor.” 2002 nr 249 dod. „Duży Format” nr 25
- J. GONDOWICZ: Pilch w Pilchu. „Tyg. Powsz.” 2002 nr 41
- I. IWASIÓW: Centralny felietonista. „Nowe Książ.” 2002 nr 12
- M. LAREK: Czekając na Patryka. „Czas Kult.” 2002 nr 6
- D. NOWACKI: Strażnik fasonu. „ Polityka” 2002 nr 39.
Powrót na górę↑
Miasto utrapienia
- W. BEREŚ: W obronie P. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 36, polem.: D. NOWACKI: J.P
- pisarz nowoczesny. Tamże 2004 nr 39
- M. CIEŚLIK: Pisarz słyszy więcej. „Polityka” 2004 nr 3
- M. CUBER: Powieść utrapienia. „Res Publica Nowa” 2004 nr 2
- P. CZAPLIŃSKI: Tak czy owak P. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 15
- J. GONDOWICZ: Bezpowrotnie utracona niewinność. „Tyg. Powsz.” 2004 nr 7
- M. LAREK: Retoryczne piękno. „Czas Kult.” 2004 nr 1
- M. LUBELSKA: Rozpacz twórcy pokątnej literatury bankomatowej. „Dekada Lit.” 2004 nr 2
- M. MIZURO: Piękna katastrofa. „Odra” 2004 nr 3
- D. NOWACKI: Ucho przechadzające się gościńcem. „Nowe Książ.” 2004 nr 2
- R. TOMASIK. „Kresy” 2004 nr 4
- J. WAKAR: Cyrograf J.P. „Życie” 2004 nr 9
- M. ORSKI: Książka utrapienia. „Prz. Powsz.” 2005 nr 2
- M. WYKA: Konwicki i P. (Albo centrum i pogranicza jako możliwość literacka). W tejże: Niecierpliwość krytyki. Kr. 2006 [dot. także: T. Konwicki: Mała apokalipsa]
- A. ODROWSKA: Droga do miasta utrapienia. „Acta Univ. Lodz. Folia Litteraria Polonica” 2007 [z.] 9
- Rec. adapt. teatr. wyst. Gdynia, T. Miej.: A. SERDIUKOW: Cyfry nie, miłość zawsze. „Machina” 2008 nr 27
- Zob. też Wywiady.
Powrót na górę↑
Narty Ojca Świętego
- R. PAWŁOWSKI: Przyjeżdża Papież. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 247
- R. TOMASIK: Papież jak marzenie. „Czas Kult.” 2005 nr 1, – Rec. teatr. praprem. w T. Nar.: A. CELEDA: Papież strzela gola. „Polityka” 2004 nr 47; P. GRUSZCZYŃSKI: Papież w Granatowych Górach. „Tyg. Powsz.” 2004 nr 47; J. MAJCHEREK: Zjazd. „Teatr” 2004 nr 10; R. PAWŁOWSKI: Rewizor z Watykanu. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 262; M. PRUSSAK: Czekając na ... „Didaskalia” 2004 nr 64; M. DZIEWULSKA: Mgła; J. KOZŁOWSKA: Gdy struś zielony przechodzi. „Dialog” 2005 nr 1; J. GODLEWSKA: Zaskakujące wcielenie P. „Prz. Powsz.” 2005 nr 4
- Zob. też Wywiady.
Powrót na górę↑
Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści
- A. FRANASZEK: Inne udręki P. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 265
- D. NOWACKI: Pomiędzy widmami. „Tyg. Powsz.” 2006 nr 47 dod. „Książ. w Tyg.”
- M. STALA: Błyskotliwa proza P. „Dziennik” 2006 nr 171, polem.: M. URBANOWSKI: Nieznośny ciężar gadulstwa. Tamże 2006 nr 211, wersja poszerz. pt. Zemsta ręki śmiertelnej w szkicu pt. Dwa razy o prozie J.P. w tegoż: Dezerterzy i żołnierze. Kr. 2007
- W. BROWARNY: Dziesięć samobójczych historii. „Odra” 2007 nr 5
- M. CUBER: Smutek codzienności. „Res Publica Nowa” 2007 nr 1
- Ł. JEŻYK: Jego kolejne wskrzeszenia, czyli pograniczność i pokątność. „Kresy” 2007 nr 3
- M. LAREK: Anatomia hiperboli. „Czas Kult.” 2007 nr 4/5
- M. LUBELSKA: Nowe rozkosze J.P. „Zesz. Lit.” 2007 nr 1, wersja zmien. pt. W potrzasku literatury. „Dekada Lit.” 2007 nr 1
- M. ORSKI: Śmieszna wzniosłość życia. „Nowe Książ.” 2007 nr 2, przedr. pt. Śmieszna wzniosłość bytu. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010
- E. PILARZ: Śmierć autora fascynuje. „Śląsk” 2007 nr 4
- K. UNIŁOWSKI: Straszni mieszczanie. „FA-art” 2007 nr 1/2
- P. URBANIAK: Nienasycenie. „Twórczość” 2007 nr 3
- M. WOJAK: Miedzy jednym a drugim ogniskiem. „Wyspa” 2007 nr 1
- M. KRZYWORĄCZKA: Z innej parafii, czyli opowieści o udręce. „Polonistyka” 2008 nr 7
- Zob. też Wywiady.
Powrót na górę↑
Pociąg do życia wiecznego
- M. DRAPELLA. „Gdań. Rocz. Ewang.” 2007
- E. WINIECKA: Zwycięstwo literatury. „Czas Kult.” 2007 nr 6
- H. BEREZA: Szczytowanie. „Twórczość” 2008 nr 9
- M. MIŁKOWSKI: Pociąg do życia ulotnego. „Studium” 2007/2008 nr 5/6/1
- M. RADZIWOŃ: Długie życie felietonów P. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 135.
Powrót na górę↑
Marsz Polonia
- A. CZYŻAK: Marsz człowieka. „Pogranicza” 2008 nr 4
- T. FIJAŁKOWSKI: Groteska i apokalipsa. „Zesz. Lit.” 2008 nr 2
- A. FRANASZEK: Droga przez polskie piekło. „Dziennik” 2008 nr 84
- J. HALCEWICZ-PLESKACZEWSKI: Polska u Urbana. „Prz. Powsz.” 2008 nr 7/8
- Z. KRZYWICKA: Duch Opowieści. „Wyspa” 2008 nr 3
- M. LAREK: Eksterminacja. „Czas Kult.” 2008 nr 4
- P. MAŁOCHLEB: Pigułki z orzełkiem. „Dekada Lit.” 2008 nr 4
- K. MASŁOŃ: P. pojechał Konwickim. „Rzeczpospolita” 2008 nr 90
- T. MIZERKIEWICZ: Jakiej emigracji Polacy potrzebują. „FA-art” 2008 nr 4
- D. NOWACKI: „Zajęcie patriotyczne”. „Tyg. Powsz.” 2008 nr 15
- M. SIEDLACZEK-MIKODA: Bal u Bezetznego. „Śląsk” 2008 nr 7
- P. SASKO: Ci sami kontra identyczni. „Esensja” [on-line] 2008 nr 5 [dostęp: 29 marca 2011]. Dostępny w Internecie: http://esensja.pl/magazyn/2008/05/iso/07_51.html
- B. DARSKA: Niedosyt połowiczności. „Twórczość” 2009 nr 5
- M. ORSKI: P. anty-wesele. „Odra” 2009 nr 9
- M. LUBELSKA: Polska wprost i „z ukosa”. O „Dolinie nicości” Bronisława Wildsteina i „Marszu Polonia” Jerzego Pilcha. W: Od polityki do poetyki. Kr. 2010
- Rec. adapt. teatr. wyst. Łódź, T. Powsz.: A.K. Drozdowski: Kontrrewelacja. „Teatr” 2012 nr 3; M. BUDZIK: Wszystko w Polsce jest możliwe, nawet zmiany na lepsze [on-line]. [dostęp 19 czerwca 2013]. Dostępny w Internecie: http://teatrdlawas.pl/teatr/tdw/index.php?optioncom_content&taskview&id28271&Itemid72; J. CIEŚLAK: Mecz o przyszłość Polski. „Rzeczpospolita” 2012 nr 12; Ł. DREWNIAK: hibernator polski. „Przekrój” 2012 nr 9; M. TORUŃSKA: polska diagnoza. „Dz. Gaz. Prawna” 2012 nr 19 dod. „Kultura”
- Zob. też Wywiady.
Powrót na górę↑
Dziennik
- P. JASNOWSKI: Świat, który osacza i dławi. „Twórczość” 2012 nr 8
- M. ORSKI: Śmieszna wzniosłość bytu. „Odra” 2012 nr 9
- C. POLAK: Znośna lekkość bytu. „Dz. Gaz. Prawna” 2012 nr 86
- M. ROBERT: Urzędnik lekkoduchem. „Nowe Książ.” 2012 nr 9
- B. ROGATKO: Dziennik rozstań. „Kraków” 2012 nr 7
- Ł. SATURCZAK: Ze śmiercią mu do twarzy. „Czas Kult.” 2012 nr 5
- M. SIEDLACZEK-MIKODA: Powrót w wielkim stylu. „Śląsk” 2012 nr 7
- J. SOBOLEWSKA: P. w ciemniejszej tonacji. „Polityka” 2012 nr z 8 V
- K. VARGA: Pod mocnym P. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 92 dod. „Duży Format”
- B. WIDSTEIN. „Uważam Rze” 2012 nr 38
- K. KUBISIOWSKA: Pogranicza. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 42.
Powrót na górę↑
Wiele demonów
- [T. FIJAŁKOWSKI] LEKTOR: Czarna baśń. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 24
- P. JASNOWSKI: Ciemne chmury unoszą się nad Czantorią. „Twórczość” 2013 nr 9
- M. MIZURO: Rozprawa z obsesją. „Odra” 2013 nr 6
- D. NOWACKI: Innych rozkoszy nie będzie? „Gaz. Wybor.” 2013 nr 89
- C. POLAK: Być trumianką. „Dz. Gaz. Prawna” 2013 nr 90
- M. ROBERT: Święto ciemnych opowieści. „Nowe Książ.” 2013 nr 6
- M. SIEDLACZEK-MIKODA: W Wiśle rządzą demony. „Śląsk” 2013 nr 7/8
- Zob. też Wywiady.
Powrót na górę↑
Alicja Szałagan