BIOGRAM
Urodzony 1 stycznia 1917 w Wiedniu; syn Maurycego Axera, adwokata, i Fryderyki Ernestyny z domu Schuster. W 1920 przeniósł się wraz z rodziną do Polski. Cztery lata później podjął naukę w prywatnej szkole powszechnej im. H. Jordana we Lwowie. W 1931 założył wraz z kolegami pismo „Gaudeamus. Miesięcznik pan-gimnazjalny”; w pierwszym numerze ukazał się jego wiersz („Narody piekielnym wybuchną wulkanem...”) i przekład utworu Fryderyka Schillera „Na początku nowego stulecia”. W następnym roku został przeniesiony do II Państwowego Gimnazjum im. K. Szajnochy. Tam w 1933 zawiązał lwowską sekcję „Kuźni Młodych” i zajmował się selekcją wierszy. Na łamach tego pisma debiutował w 1934 jako poeta utworem „Droga” (nr 8). Po zdaniu matury w 1935 został słuchaczem powołanego przez Leona Schillera Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej (PIST) w Warszawie. Rok później po raz pierwszy asystował reżyserom: Krystynie Sewerynównie i Maksymilianowi Wiskindowi przy przedstawieniu Orfeusz J. Cocteau, wystawionym jako warsztat teatralny w PIST. Następnie kilkakrotnie był asystentem L. Schillera. Jako samodzielny reżyser debiutował jednoaktówką Księżyc nad Karybami E. O’Neilla wystawioną na imieniny Aleksandra Zelwerowicza w lutym 1937. W czerwcu 1939 uzyskał dyplom reżyserski. Gdy wybuchła wojna, znajdował się we Lwowie. W pierwszych dniach września zgłosił się do wojska, ale nie został przyjęty. Podczas próby ucieczki ze Lwowa po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną został zatrzymany przez Rosjan we wsi Majdan i wrócił do domu. W październiku rozpoczął pracę przy porządkowaniu lwowskiej biblioteki teatralnej. W 1940-41 był asystentem, reżyserem i aktorem (w niewielkich rolach) w przedstawieniach Państwowego Polskiego Teatru Dramatycznego. Ponadto pracował w radiu lwowskim jako autor słuchowisk, m.in. o Mickiewiczu, Beethovenie, tańcach klasycznych. W czerwcu 1941, po zajęciu Lwowa przez wojska niemieckie i ogłoszeniu zarządzenia o przymusowej pracy dla mieszkańców miasta, pracował jako lakiernik w warsztatach samochodowych prowadzonych przez SS, a następnie przez kilkanaście miesięcy jako ślusarz. 6 grudnia 1942 zdołał dotrzeć do Warszawy. Do 1944 przebywał pod przybranym nazwiskiem Walerian Gomólski w mieszkaniu Jana i Jerzego Kreczmarów na Żoliborzu. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim jako fotoreporter w zgrupowaniu Żyrafa; po upadku Powstania dostał się do Stalagu XI-A w Altengrabow pod Magdeburgiem, w którym przebywał do jego wyzwolenia przez Amerykanów. Następnie spędził kilka miesięcy w Halberstadt, po czym wrócił do kraju. Od lipca 1945 pracował jako reżyser w Teatrze Kameralnym Domu Żołnierza w Łodzi. W 1946 złożył w warszawskim wydawnictwie „Czytelnik” tom wierszy dla dzieci, który nie został opublikowany. We wrześniu 1947 podjął równolegle pracę wykładowcy na Wydziale Reżyserskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (PWST) z siedzibą w Łodzi, a od 1949 w Warszawie; pełnił także funkcję dziekana (1950-51), a następnie prodziekana (1952-56) tego wydziału. W lutym 1948 debiutował jako adaptator inscenizacją noweli Bolesława Prusa Omyłka, wystawioną w Teatrze Powszechnym w Łodzi. Po przeniesieniu w 1949 Teatru Kameralnego Domu Żołnierza do Warszawy i przemianowaniu go na Teatr Współczesny został jego kierownikiem artystycznym, funkcję tę pełnił do końca 1954. W 1950 rozpoczął wieloletnią współpracę z pismem „Teatr”, ogłaszał tu artykuły na temat teatru, gry aktorskiej, wspomnienia (m.in. podp. e.a.) oraz do 1970 stały felieton pt. Listy ze sceny). 1 stycznia 1955 po połączeniu zespołu Teatru Współczesnego z zespołem Teatru Narodowego przejął obowiązki dyrektora tej instytucji. W tymże roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego PWST. W czerwcu 1956 wyjechał wraz z zespołem Teatru Narodowego do Paryża na występy w ramach Festiwalu Teatru Narodów. Jesienią następnego roku zrezygnował z prowadzenia Teatru Narodowego i wrócił do Teatru Współczesnego, gdzie w 1958-81 był dyrektorem, a także reżyserem wielu przedstawień. W tym czasie wielokrotnie reżyserował także za granicą, m.in. w Institute for Advanced Studies in the Theatre Arts w Nowym Jorku (1962), w Akademickim Wielkim Teatrze Dramatycznym w Leningradzie (1963, 1969, 1979), w Schauspielhaus w Düsseldorfie (1966, 1968, 1970, 1972) i Kammerspiele w Monachium (1972), w Toneelgroep Ensamble w Amsterdamie (1967), w Burgtheater na scenie Akademietheater w Wiedniu (1973, 1974, 1976, 1977, 1980, 1981), w Schauspielhaus w Zurychu (1978, 1979). Sztuki w jego reżyserii były także emitowane w Teatrze Telewizji i Teatrze Polskiego Radia. Artykuły i recenzje publikował m.in. w „Dialogu”; w 1979-2000 na łamach tego pisma ukazywał się także cykl jego felietonów wspomnieniowych pt. Kartka z pamiętnika. Po rezygnacji z prowadzenia Teatru Współczesnego do 1994 reżyserował głównie w wiedeńskim Burgtheater oraz w teatrach Berlina Zachodniego: Hochschule der Künste, Schlosspark-Theater i Schiller-Theater. Następnie ponownie reżyserował do 2001 w Polsce, głównie w Teatrze Współczesnym. W 1992-93 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Rady do spraw Kultury przy Prezydencie RP. Otrzymał wiele nagród, m.in.: nagrodę państwową I stopnia w sekcji teatru (1955), nagrodę im. L. Schillera przyznawaną przez SPATiF za całokształt twórczości (1955), nagrodę im. T. Boya Żeleńskiego przyznawaną przez SDP (1960), nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za twórczość artystyczną w latach 1960-62 (1963), nagrodę m. stołecznego Warszawy (1979), nagrodę im. S.I. Witkiewicza za upowszechnianie polskiej kultury teatralnej za granicą przyznawaną przez Sekcję Krytyki Teatralnej Polskiego Ośrodka ITI (1993), nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007), nagrodę „Dzieło Życia” przyznaną przez Samorząd Województwa Mazowieckiego za całokształt twórczości artystycznej (2008), ponadto nagrodę Ministra Kultury i Sztuki ZSRR za zasługi w krzewieniu współpracy kulturalnej między Polską a Związkiem Radzieckim (1970), Dyplom Ministerstwa Kultury ZSRR (1979). W 2008 zyskał tytuł Honorowego Obywatela Stolicy. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1952), Orderem Sztandaru Pracy II (1954) i I (1981) klasy, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), odznaczeniem Zasłużony dla Kultury Polskiej (1989).
Był żonaty z Bronisławą Kreczmarówną, nauczycielką i redaktorką, z którą ma syna Jerzego (ur. 1946), z Zofią Mrozowską, aktorką, z tego związku urodził się syn Andrzej (ur. 1955), z Ewą Starowieyską, scenografką.
Zmarł 5 sierpnia 2012. Pochowany w Warszawie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.